سفارش تبلیغ
صبا ویژن

خطرات هولناکی که با تکان شدید سلامت نوزاد را تهدید میکند

یک متخصص مغز و اعصاب کودکان درباره «سندروم کودک تکان خورده» و خطر تکان های شدید در نوزادان به والدین هشدار داد.

 مسعود حسن وند عموزاده متخصص مغز و اعصاب کودکان درباره سندرم کودک تکان خورده اظهار کرد:آسیب به سر ناشی از بدرفتاری که به آن سندرم کودک تکان خورده خوانده می شود ،نوعی آسیب ناشی از خشونت است که شیرخواران و کودکان کمتر از 3 به آن مبتلا می شوند. آسیب مغزی در نتیجه ضربه مستقیم به سر، پرتاب کردن کودک یا تکان دادن کودک ایجاد می شود.


وی در ادامه درباره علل سندرم کودک تکان خورده بیان کرد : عواملی همچون نسبت بزرگتر سر به بدن، ضعف عضلات گردن، انعطاف پذیری جمجمه و نارس بودن مغز کودک باعث آسیب پذیری بیشتر کودکان در مقابل ضربه می شوند.


متخصص مغز و اعصاب درباره علائم سندروم کودک تکان خورده گفت: علائم بالینی این اختلال در فاز حاد به صورت بی قراری، شلی بدن، استفراغ، تشنج، ایست تنفسی و در موارد شدید کماست، کودک با خواب آلودگی، کاهش توانایی شیر خوردن، کاهش مهارت های حرکتی دست و پا و حتی ناتوانی در گریه کردن و حرف زدن رو به رو می شود.


سندرم کودک تکان خورده چگونه تشخیص داده می شود؟

 وی درباره تشخیص سندرم کودک تکان خورده بیان کرد: از آنجایی که والدین در وهله اول آسیب به کودک را کتمان می کنند، تشخیص می تواند در ابتدا مشکل باشد، ولی نشانه هایی چون خونریزی های شبکیه چشم، شکستگی جمجمه، خونریزی زیر پرده سخت شامه مغزی ، شکستگی دنده ها و آثار کبودی در سر و گردن کلید تشخیصی این اختلال خواهند بود.


وی افزود: مواردی همچون کودکان نیازمند مراقبت های خاص، تعداد بالای فرزندان و وضعیت هایی مثل کولیک شیرخوارگی و رفلاکس معده به مری در کودکان که باعث بی قراری زیاد کودک می شود، سطح سواد و درآمد پایین و اعتیاد در خانواده باعث می شود والدین نتوانند خشم خود را نسبت به گریه شیرخوار کنترل کنند و با رفتارهای خشونت بار موجب آسیب به کودک شوند، قربانیان آسیب های شدید به سر نیازمند بستری در بخش مراقبت های ویژه کودکان هستند و اقدامات حمایتی، داروهای ضدتشنج و گاهی جراحی مغز برای درمان این اختلال لازم هستند.


وی تاکید کرد: لازم است خانواده ها در خصوص خطرات تکان دادن شدید یا پرتاب کردن کودک آگاهی یابند، چرا که یک لحظه غفلت باعث عوارض جبران ناپذیر از قبیل صرع، اختلال عملکرد شناختی، اختلالات رفتاری، نابینایی و فلج دست و پا در نتیجه ضربه به سیستم عصبی آسیب‌پذیر کودکان می شود.

 


بلایی که دعوای والدین بر سر مغز کودکان میآورد

مطالعات محققان نشان می دهد خشونت خانوادگی باعث می‌شود سیستم هشدار طبیعی و واکنش کودک مانند سربازان جنگی تغییر کند.

 بر طبق مطالعات محققان، خشونت خانوادگی بر مغز کودکان تأثیر می‌گذارد، همانگونه که مبارزه بر سربازان تأثیر می‌گذارد. این تحقیقات نشان داد که استرس مزمن در زندگی کودکان بر سیستم‌های پاسخ به استرس آن‌ها به ویژه در ناحیه خاصی از مغز به نام آمیگدال تأثیر می‌گذارد.


بدن و مغز ما به گونه‌ای طراحی شده است که تهدیدات را شناخته و در برابر آنها واکنش نشان دهد. این یک ظرفیت مهم برای افزایش بقای ما در شرایط نامطلوب است. اما چه اتفاقی می‌افتد که در نتیجه فشار‌های مزمن یا طولانی مدت، این سیستم‌های هشدار و واکنش بیش از حد حساس می‌شوند؟


آمیگدال بخشی از مغز است که در واکنش‌های عاطفی، حافظه، پیش بینی و آماده سازی برای استرس نقش دارد و همراه با هوش مصنوعی، بخشی از یک شبکه عصبی است که درد را پیش بینی و از ورودی عاطفی، حسی و بدنی استفاده می‌کند تا به بدن و ذهن کمک کند تا خود را از آسیب‌های احتمالی محافظت کند. در حالی که هوشیاری و محافظت از خود مهارت مهمی برای بقا است، مدار‌های استرس فعال مزمن می‌توانند فرد را به مشکلات رفتاری و سلامت روانی، به ویژه اضطراب مستعد کنند.


هنگامی که فرد در معرض انواع خاصی از موقعیت‌های استرس زا، مانند خشونت مداوم خانوادگی قرار گرفته باشد، آمیگدال ممکن است بیش از حد واکنش نشان دهد. وقتی این اتفاق بیفتد، سیستم‌های هشدار بدن سریعتر و با انرژی بیشتری نسبت به تهدیدات نسبت به افراد عادی واکنش نشان می‌دهند. این پدیده عصبی در سربازانی که علائم اختلال استرس پس از سانحه یا PTSD را نشان می‌دهند، ثبت شده است.


مطالعه دیگری نشان داد که کودکانی که در معرض خشونت خانوادگی بودند، تغییراتی در واکنش پذیری آمیگدال‌ها و هوش مصنوعی خود نشان دادند که مشابه مواردی است که در سربازانی که از جنگ بازگشتند، دیده می‌شود. حتی وقتی این کودکان هیچ نشانه بیرونی از میزان افسردگی یا اضطراب نشان ندادند، مطالعات مربوط به فعالیت مغز آن‌ها نشان داد که سیستم‌های آن‌ها از نظر هوشیاری، نسبت به تهدیدات درک شده بیش از حد واکنش نشان می‌دهند.
به بیست کودک که در معرض خشونت خانوادگی قرار گرفته اند و بیست نفر از همسانشان، عکس‌هایی از چهره‌های عصبانی، غمگین یا بی طرف نشان داده شد. کودکان از نظر اضطراب و افسردگی ظاهرا طبیعی بودند. پاسخ عصبی آن‌ها به تصاویر با استفاده از تصویربرداری رزونانس مغناطیسی عملکردی (fMRI) اندازه گیری شد.


در هنگام مشاهده چهره‌های عصبانی، کودکانی که در معرض خشونت خانوادگی قرار گرفته اند، میزان بیشتری از فعال سازی نواحی آمیگدال و هوش مصنوعی در مقایسه با گروه شاهد مشاهده شد. آن‌ها بیش از حد نسبت به چهره‌های غم انگیز یا خنثی واکنش نشان می‌دادند. هرچه خشونت بیشتر در زندگی آن‌ها وجود داشته باشد، واکنش عصبی در مناطق استرس مغز قوی‌تر می‌شود.


محققان به این نتیجه رسیدند که کودکانی که در معرض خشونت خانوادگی قرار گرفته اند، حتی اگر علائمی آشکار نشان ندهند، دارای واکنش عصبی شدید نسبت به استرس هستند که این ممکن است یک سازگاری مفید در کوتاه مدت با یک محیط تهدیدآمیز باشد، اما ممکن است در درازمدت مشکلاتی را ایجاد کند.


محققان پیشنهاد می‌کنند که این واکنش پذیری عصبی بیش از حد به استرس، ممکن است از چند طریق بر رشد کودک تأثیر منفی بگذارد. هنگامی که کودک بیشتر انرژی شناختی و عاطفی خود را برای مقابله با تهدیدات واقعی یا درک شده اختصاص می‌دهد، زمان و انرژی ذهنی کمتری برای پیشرفت مهارت‌های اجتماعی و تفکر مناسب سن خود دارد. به زبان ساده‌تر، به کاربردن تخیل وقتی همیشه نگران هستید، بسیار سخت‌تر است.


هنگامی که مسیر‌های عصبی درگیر در پاسخ به استرس ناشی از عوامل استرس زا در زندگی روزمره بیش از اندازه فعال است، این تحریک مزمن، پاسخ استرس را بی ثبات‌تر و شاید شدیدتر از سطح مناسب برای تهدید می‌کند.


این کودکان ممکن است واکنش جسمی و عاطفی خود را به سرعت تشدید کنند به گونه ای که متناسب با اوضاع نباشد و ممکن است با بروز علائم تهاجمی نسبت به دیگران برای محافظت از خود واکنش نشان دهند. این پرخاشگری، واکنشی ناسازگار است که ممکن است باعث ایجاد مشکلات رفتاری در محیط‌های اجتماعی، دانشگاهی و خانه شود.

 


چند توصیه برای تشویق کودکان به شستن دستها

:شستن دست‌ها یک اقدام ساده اما اساسی برای کاهش خطر ابتلا به چندین بیماری است و نشستن دست‌ها چه از روری عادت و چه به علت کمبود امکانات، افراد را بیشتر در معرض ابتلا به بیماری‌ها قرار می‌دهد.

بهداشت ناکافی دست‌ها بر سلامت و تحصیلات فرد تاثیر گذاشته و هم‌چنین پیامدهای اقتصادی برای او به همراه خواهد داشت.

از این رو تشویق ‌و عادت دادن کودکان به شست‌وشوی مرتب دست‌هایشان از اهمیت بالایی برخوردار است. با توجه به این که کودکان وقت بسیاری را به بازی کردن و در خارج از خانه می‌گذرانند با سطوح و لوازم مختلفی که مملو از میکروب‌ها هستند، در تماس‌اند. 
شست‌وشوی دست‌ها می‌تواند به جلوگیری از خطر ابتلا به بیماری‌های متعدد در کودکان کمک کند. 
ایجاد عادت‌های شست‌وشوی دست‌ها در کودکان در سنین پایین، وظیفه مهم است که والدین و معلمان بر عهده دارند.
 

راهکارهای زیر به نقل از "اِن‌دی‌تی‌وی" برای ایجاد عادت شست‌وشوی دست‌ها در کودکان مفید است:


1) شستن دست‌ها را به سرگرمی تبدیل کنید
شما می‌توانید با روش‌های مختلف شست‌وشوی دست‌ها را به یک فعالیت سرگرم‌کننده تبدیل کنید. لذت بردن از این کار باعث می‌شود کودکان به انجام آن تشویق شوند. می‌توانید صابون‌هایی در شکل‌ها و رنگ‌های مختلف خریداری کنید و روش صحیح شست‌وشوی دست‌ها را با روشی سرگرم کننده به آن‌ها بیاموزید تا آن را به فعالیتی مفرح برای کودکان تبدیل نمایید.این کار باعث جلوگیری از حساسیت غذایی کودک می شود.


2) کودکان را از خطرات آلودگی‌ها آگاه کنید
عدم شست‌وشوی دست‌ها خطر ابتلا به بیماری‌های متعدد را افزایش می‌دهد و می‌تواند خطرات زیادی برای سلامتی ایجاد کند. شما باید کلیه اهداف شست‌وشوی دست‌ها را برای کودکان خود توضیح دهید و هم‌چنین آن‌ها را از مشکلات مختلف بهداشتی ناشی از آلودگی دست‌ها آگاه سازید.


3) روش صحیح شست‌وشوی دست‌ها را به کودکان آموزش دهید
به کودکان خود روش صحیح شست‌وشوی دست‌ها را آموزش دهید. این امر به مبارزه صحیح با میکروب‌ها کمک می‌کند. هم‌چنین به آن‌ها زمان مناسب برای شست‌وشوی دست‌ها را مانند قبل و بعد از غذا و بعد از بازگشت به خانه بیاموزید. در این مواقع خودتان نیز باید در شست‌وشوی دست‌ها با کودک همراه شوید. در این آموزش‌ها، بزرگترها بهترین الگوی عملی برای کودکان هستند.


4) شستن دست‌ها را به روال عادی کارهای روزانه‌تان تبدیل کنید
شست‌وشوی دست‌ها بسیار مهم است و باید آن را به روال عادی کارهای خود اضافه کنید. اضافه کردن این کار به کارهای روزمره، به فرزندان شما نیز کمک می‌کند تا آن را به عنوان یک عادت در نظر داشته باشند. در صورتی که شما به طور مرتب دست‌های خود را بشویید،‌ کودکان با مشاهده آن از سوی شما این کار را در طول روز تکرار می‌کنند.


5) جدول زمانی برای شست‌وشوی دست‌ها بسازید
کودکان هم‌چنین باید زمان مناسب برای شست‌وشوی دست‌ها را بدانند. شما می‌توانید جدولی بسازید که زمان‌های ضروری برای شست‌وشوی دست‌ها در آن قید شده باشد. این کار به کودکان شما کمک می‌کند تا نیاز به شست‌وشوی دست‌ها و زمان‌های مناسب و ضروری برای آن‌ را بهتر درک کنند. خودتان هم تابع این جدول زمان‌بندی باشید.

 


برای چاقی کودکمان چه کنیم؟

چاقی به سرعت در اکثر جوامع رو به رشد است که سبب افزایش نگرانی‌های متعددی در پیش‌بینی بروز بیماری‌های متعدد در آینده‌ای نه چندان دور شده است.

 چاقی خود می‌تواند سنگ بنای ایجاد طیف وسیعی از بیماری‌های متعدد مانند بیماری‌های قلب و عروق، دیابت، انواع سکته‌های مغزی و قلبی، بیماری‌های کبدی و سایر بیماری‌ها باشد.

از آنجا که سنین رشد و کودکی در بسترسازی سلامتی و بیماری فرد دارای اهمیت ویژه‌ای است، کنترل چاقی و اضافه وزن در این سنین از اهمیتی دو چندان برخوردار بوده و باید مورد توجه والدین باشد.

با توجه به اهمیت موضوع آفتاب یزد در این باره با دکتر رویا کلیشادی ، استاد گروه اطفال دانشکده پزشکی و رییس پژوهشکده پیشگیری اولیه از بیماریهای غیرواگیر دانشگاه علوم پزشکی اصفهان گفت و گو کرده است .وی در این باره می‌گوید :

اضافه وزن و چاقی کودکان نشانه سلامتی نمی باشد لذا برای رفع این مشکل می‌توان به وسیله راهکارهای مختلف از جمله ایجاد جنب و جوش برای کودکان و نوجوانان دارای اضافه وزن که در بیشتر موارد علاقه ای به تحرک ندارند، گامی‌مهم به سوی سلامتی آنها برداشت.

دکتر کلیشادی اظهار کرد: عکس‌العمل مناسب درمورد رفتار غذایی نادرست فرزندان نیز می‌تواند در رسیدن کودکان به وزن مناسب مفیدباشد لذا باید به کودکان بیاموزند که اینعکس العمل چگونه و چطور اتفاق می افتد و نباید آنهارا سرزنش کرد بلکه باید ایشان را با عادات صحیح غذایی آشنا نمود و ایشان را در این راستا تشویق و حمایت نمود.

رئیس پژوهشکده پیشگیری اولیه از بیماریهای غیر واگیر عنوان کرد : فراهم بودن مواد غذایی سالم و آماده استفاده (مانند میوه یا سبزی شسته شده) در یخچال تا هر زمان فرد احساس گرسنگی کرد بتواند از آنها استفاده کند و به مواد غذایی چرب و شیرین رو نیاورد نیز برای رسیدن به وزن مناسب برای کودکان مفید است.

وی اظهار کرد : فراهم کردن مواد غذایی سالم برای کودکان دارای اضافه وزن به جای انواع مضر (به عنوان مثال تهیه ساندویچ سالم در منزل به جای انواع رستورانی، استفاده از ماست و افزودنی‌های سالم مانند میوه یا سبزی خرد شده به جای بستنی و ...)، منع کردن کودک و نوجوان از مصرف مواد غذایی تاثیر منفی بر روحیه و عملکرد وی خواهد داشت، به جای آن باید از جایگزین‌های سالم و خوشمزه استفاده کرد.

دکتر کلیشادی بیان کرد: کودکان و نوجوانان باید بیاموزند که مسائل را درک نموده و نیازهای خود را بیان کنند و در زمان احساس ناراحتی و اضطراب به غذا خوردن رو نیاورند بلکه به جای آن چند نفس عمیق کشیده و آب بنوشند.

این متخصص بیماری‌های کودکان ابراز داشت : تنظیم نحوه غذا خوردن هنگام گرسنگی ونشان دادن عکس العمل به احساس سیری برای کودکان مفید است زیرا برخی از کودکان حتی اگر سیر شده باشند به غذا خوردن ادامه می دهند .وی توصیه کرد :

برای رسیدن به وزن مناسب باید والدین به کودکان برخی نکات را بیاموزند از جمله اینکه آرام غذا بخورند، غذا خوردن در یک زمان و یک مکان ،تقویت اعتماد به نفس کودکان و نوجوانان دارای اضافه وزن در اینکه می‌توانند وزن اضافی خود را از دست بدهند.

دکتر کلیشادی ادامه داد : تشویق مداوم کودک و نوجوان برای موفقیت‌های هرچند کوچک در کاهش وزن و حتی عدم افزایش وزن و همچنین تشویق به تداوم پیروی از شیوه زندگی سالم برای پیشگیری از بازگشت اضافه وزن ( در صورت موفقیت در کاهش وزن ) برای کاهش وزن کودکان دارای اضافه وزن مفید است .

این متخصص در پایان گفت: با افزایش فعالیت بدنی و تحرک روزانه از یک سو و بهسازی عادت غذایی مانند کاهش مصرف چربی‌های اشباع، قندهای ساده، اسیدهای چرب ترانس، نمک مصرفی ضمن کنترل اضافه وزن و چاقی کودکان می‌توان از خطر ابتلا به بسیاری از بیماریها هم در کودکی و هم در بزرگسالی به طرز چشمگیری پیشگیری کرد.

 


بلوغ زودرس در «دختران» باعث کوتاهی قد در بزرگسالی میشود

فوق تخصص غدد کودکان گفت: بلوغ زودرس در دختران منجر به کوتاهی قد در بزرگسالی می‌شود.


پرستو رستمی، یک فوق تخصص غدد و متابولیسم کودکان در آستانه برگزاری دوازدهمین کنگره بیماری‌های متابولیک و اولین همایش علوم پایه در بیماری‌های ارثی، گفت: یکی از شایع ترین علل مراجعه به پزشکان فوق تخصص غدد کودکان، بلوغ زودرس است.
وی با بیان اینکه بلوغ زودرس به صورت شروع بلوغ در دختران کمتر از 8 سال و پسران کمتر از 9 سال تعریف می‌شود، افزود: شروع بلوغ در سنین بالاتر، فوق طبیعی است.


دبیراجرایی دوازدهمین کنگره بیماری‌های متابولیک گفت: امروزه سن شروع بلوغ به خصوص در دختران سیاه پوست پایین آمده است که علت آن به طور کامل شناخته نشده است.


رستمی با بیان اینکه بلوغ زودرس در دختران شایع تر از پسران است، ادامه داد: در بررسی‌هایی که توسط پزشک انجام می‌شود در اکثر موارد علت خاصی برای بلوغ زودرس در دختران شناسایی نمی‌شود که آن را بلوغ زودرس «ایدیوپاتیک» می‌نامند؛ در مقابل بلوغ زودرس در پسران جدی تر است و در اکثر موارد یک علت زمینه‌ای شناسایی می‌شود.


این فوق تخصص غدد و متابولیسم کودکان تاکید کرد: بسیاری از والدین با نگرانی جهت بررسی بلوغ کودک خود که حتی در سن طبیعی رخ داده است، به پزشک مراجعه می‌کنند و گاهی درخواست درمان نیز دارند، اما باید متذکر شد که بسیاری از این بلوغ‌ها به درمان نیازی ندارد و والدین باید به اطمینانی که پزشکان به آنها می‌دهد، توجه کنند؛ چون درمان بی دلیل برای کودک عوارض خواهد داشت و شروع بلوغ در سن بالاتر از سنین فوق طبیعی است.


وی با بیان اینکه بلوغ زودرس در دختران منجر به کوتاهی قد در بزرگسالی می‌شود، افزود: در صورت ایجاد بلوغ زودرس، والدین باید جهت بررسی بیشتر به پزشکان فوق تخصص غدد کودکان مراجعه کنند.