medical

آغوز یکی از نعمت های الهی برای تغذیه نوزادان تازه متولد شده است. آغوز عصاره و مواد ایمن بخشی است که مادر در طول عمرش دارد. این عصاره زمانی که هنوز شیر مادر سرشار و فراوان نشده است از طریق اولین تغذیه به کودک طی دو سه روز داده می شود.

یکی از کاربران سیناپرس نوشته است: زنی بیست و هشت ساله هستم که در ماه های آخر بارداری ام به سر می برم. از آنجایی که اولین بارداری ام را تجربه می کنم، نسبت به این مساله حساسیت و استرس بسیار زیادی دارم. هریک از اقوام و دوستانم برای وضع حمل من توصیه هایی را گوشزد می کنند. اخیرا یکی از دوستانم به من توصیه کرده است که حتما پس از زایمان از دادن آغوز به فرزندم اجتناب کنم زیرا باعث زردی او می شود، آیا ادعا و توصیه او درست است؟

پاسخ:
آغوز یکی از نعمت های الهی برای تغذیه نوزادان تازه متولد شده است. آغوز عصاره و مواد ایمن بخشی است که مادر در طول عمرش دارد. این عصاره زمانی که هنوز شیر مادر سرشار و فراوان نشده است از طریق اولین تغذیه به کودک طی دو سه روز داده می شود.

در حقیقت آغوز مانند واکسن( حتی بهتر از واکسن) است با این تفاوت که واکسن باید دو تا سه نوبت به کودک زده شود تا او نسبت به بیماری ها مصون بماند. واکسن در همان ابتدا مصونیت ایجاد نمی کند بلکه پس از گذشت چند ماه و تزریق چند نوبت، بدن کودک را نسبت به بیماری ها ایمن می کند اما آغوز بزرگترین عظمت الهی است که بدن کم توان و ظریف نوزاد، پس از خوردن این ماده قوی، همان لحظه نسبت به بیماری ها ایمن می شود.

در حقیقت سینه مادر در ماه های نخست تولد، نقش جفت را ایفا می کند. همانگونه که جفت پیش از تولد نوزاد، نقش خونرسانی و غذا رسانی را برعهده دارد و از کودک محافظت می ‌کند، سینه مادر هم هنگام تولد این نقش را ایفا می کند.

خوشبختانه امروزه این باور نادرست که زردی کودک را به آغوز نسبت می دهند، حداقل در شهرهای بزرگ ایران از بین رفته و کمرنگ تر شده است. اکنون در شهرها برای همگان مشخص و معلوم شده است که زردی کودک دلیل های مختلفی دارد و اصلا ربطی به آغوز ندارد.

زردی در آغوز به علت فراوانی ویتامین A رخ می دهد؛ این ویتامین یکی از مواد محافظت کننده کودک به شمار می آید و مصرف آن برای نوزاد ضروری است.

* متخصص بیماری های کودکان، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، رئیس اسبق بخش اطفال مرکز پزشکی شهدای تجریش

طلاق برای اعضای خانواده یک عامل استرس زای بسیار قوی است که هم والدین و هم فرزندان را تحت تاثیر قرار می‌دهد و بهزیستی روان‌شناختی‌ آنها را به شدت کاهش می‌دهد.

طلاق از مهم‌ترین پدیده‌های حیات انسانی به شمار می‌آید که نه فقط تعادل روانی دو انسان، بلکه تعادل روانی فرزندان، بستگان، دوستان و نزدیکان را نیز به هم می‌ریزد. در این میان یکی از قربانیان اصلی پیامدهای ناشی از طلاق والدین، کودکان هستند.

در پژوهشی که در خصوص "تدوین پروتکل آموزشی رفتار با کودکان طلاق به مادرانشان و اثر آن بر رفتار مادران"توسط تیم پژوهشگران متشکل از افسانه غلامی(کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی)، خسرو رشید( دانشیار گروه روانشناسی) و مسیب یار محمدی( دانشیار گروه روانشناسی) با جامعه آماری 40 نفر از مادران طلاق که دارای کودک 12-6 سال بودند به روش پرسشنامه‌ای انجام شده، آمده است:«عدم سازگاری کودکان با طلاق والدین‌شان می‌تواند اثرات زیان‌بار و مخربی بر کارکرد روان‌شناختی و حتی وضعیت جسمانی آن‌ها داشته باشد.»

محققان می‌گویند:« کودکان خانواده‌های مطلقه نسبت به کودکان خانواده‌های عادی، دارای مشکلات عاطفی، رفتاری و تحصیلی بیشتری هستند و از سلامت روانی کمتری برخوردارند. همچنین آنها موفقیت‌های تحصیلی کمتری کسب می‌کنند، ناسازگاری‌های روان‌شناختی بیشتری از خود بروز می‌دهند و عزت نفس پایین و مشکلات اجتماعی بیشتری دارند. کودکان خانواده‌های تک‌والدی که تنها به وسیله مادر اداره می‌شوند استرس روانی، مشکلات شخصیتی، مشکلات مدرسه، پرخاشگری و عدم سازگاری با گروه هم‌سن بیشتری در مقایسه با سایر کودکان دارند.»

در ادامه این پژوهش آمده است:« برای کودکان طلاق غیرمعمول نیست که خشم، غمگینی، اضطراب، رها شدگی، تنهایی و خارج از کنترل بودن را تجربه کنند. همچنین به طور کلی مشکلاتی که طلاق والدین برای کودکان ایجاد می‌کند شامل: از بین رفتن سازگاری، احساس گناه، اجتماعی بودن کم، کناره‌گیری زیاد، افسردگی، اعتماد به نفس کم، اضطراب و خشم، مشکلات عاطفی و رفتاری، غمگینی، تنهایی و عزت نفس پایین است.»

در این پژوهش یافته‌ها نشان‌ می‌دهند:« پس از اجرای برنامه مداخله‌ای برای آموزش والدین در بهبود بخشی از سبک‌های ارتباطی و عاطفی، علاوه بر اینکه سازگاری این کودکان با طلاق والدینشان افزایش یافت، عواطف و نگرش‌هایشان نسبت به مسئله طلاق نیز بهبود یافت که این خود به کاهش مشکلات هیجانی و رفتاری آن‌ها کمک کرده و باعث بهبود مشکلات رفتاری کودکان طلاق از جمله پرخاشگری و نافرمانی شود.

نوع ارتباط و حمایت والدین رابطه زیادی با عزت نفس فرزندان دارد، این به آن معناست که ارتباط همخوان و کارآمد والدین با فرزندان به عزت نفس بالای فرزندان و ارتباط ضعیف و ناهمخوان والدین با آنها به عزت نفس پایین فرزندان منجر می‌شود.»

دراین مقاله که برگرفته از یکی از پایان‌نامه‌های مقطع کارشناسی ارشد رشته روان‌شناسی تربیتی دانشگاه بوعلی‌سینا است،‌ آمده است:« یکی از عوامل اساسی در تربیت فرزندان، ایجاد سلامت روانی در آنها است. اگر زمینه سلامت روانی در خانواده ایجاد شود، والدین، فرزندانی با شخصیت، متعادل،‌ سازگار، با عاطفه، اجتماعی، با اعتماد به نفس،‌ مسئولیت‌پذیر و منطقی خواهند داشت.

آموزش مهارت حل مسئله می‌تواند ناسازگازی عاطفی را کاهش دهد و روش موثری برای کاهش میزان افسردگی، ناامیدی و بهبود مهارت‌های مقابله‌ای نوجوان و افراد اقدام کننده به خودکشی است. آموزش صحبت کردن و مذاکره در مورد جدایی والدین با کودکان باعث کاهش احساس گناه در کودکان و نوجوانان می‌شود و یک سازگاری کلی را در آن‌ها ایجاد می‌کند.»

در ادامه این پژوهش آمده است:« در طلاق، اضطراب مضاعفی وجود دارد؛ ترس کودک از احساسات طرد شدگی، تغییرات در شرایط زندگی، خجالت، گناه، نگرانی در رابطه با جدایی‌های بعید و ترس ماندگار از مشکل ناشناخته بعدی از اضطراب نشات می‌گیرد که در آینده‌ای نزدیک در کمین نشسته است.»

در نتایج این پژوهش در خصوص "اجرای پروتکل آموزشی رفتار با کودکان طلاق ویژه مادران" آمده است:«اجرای این برنامه باعث افزایش آگاهی مادران در زمینه چگونگی برخورد با کودکان‌شان شد و همچنین بر کاهش مشکلات کودکان طلاق تاثیر مثبت معنادار داشت. کودکان طلاقی که در برنامه مداخله‌ای ویژه کودکان طلاق شرکت کردند سازگاری بیشتری با مشکلات پس از طلاق پیدا کردند و توانمندی‌شان در رویارویی با احساسات و حل مشکلات به طور معناداری بهبود یافت و در نهایت به کاهش مشکلات این کودکان منجر شده بود.»

این پژوهش در شماره سوم دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی منتشر شده است

منبع:ایسنا

گروه دوستان و الگوبرداری از آنان، شیوه‌های فرزندپروری والدین، کمبود اعتمادبه‌نفس، مادرانی که خود الگوی مناسبی برای دخترانشان نیستند، تبلیغات منفی، اسباب‌بازی‌های دوران کودکی و... همه از عواملی هستند که موجب می‌شود برخی از دختر بچه‌ها به‌ صورت افراطی تمایل به آرایش‌ خود داشته باشند.

 یکی از کاربران سایت تبیان نوشته است: دختر 10 ساله‌ام توجه زیادی به جزئیات و ظاهر خانم‌های دیگر دارد به‌ طوری‌ که در ارتباط با نوع آرایش و یا زیورآلات خانم‌های دیگر اظهارنظر می‌کند و علاقه شدیدی به آرایش کردن خود دارد. لطفاً بفرمایید که علت چیست و چگونه با او رفتار کنم؟
البته توجه به‌ ظاهر در میان دختران (خصوصاً با شرایط و تغییرات خاصی که در دنیا ایجاد شده است) تا حدی طبیعی است اما در هر حال به‌ طور کلی در اکثر جوامع و فرهنگ‌ها، زن‌ها بیشتر بر اساس ظاهرشان قضاوت می‌شوند و وضعیت ظاهر در پذیرش اجتماعی آن‌ها نقش اساسی دارد.

از طرف دیگر برنامه‌های تلویزیونی، فیلم‌های سینمایی، ماهواره و... همگی در جهت ترویج زیبایی زنان سوق داده‌ شده است و خواسته یا ناخواسته، دختران و زنانی که ظاهری زیباتر و جذاب‌تری را دارا هستند، در این رسانه‌ها مشاهده می‌گردند. البته در گسترش یافتن این اقدام، تنها تمایل به زیبایی را نمی‌توان مطرح نمود بلکه گروه دوستان و الگوبرداری از آنان، شیوه‌های فرزندپروری والدین، کمبود اعتمادبه‌نفس، مادرانی که خود الگوی مناسبی برای دخترانشان نیستند، تبلیغات منفی، اسباب‌بازی‌های دوران کودکی و... همه از عواملی است که موجب می‌گردد برخی از دختر بچه‌ها به‌ صورت افراطی تمایل به آرایش‌ خود داشته باشند.

برای مقابله با این وضعیت چه باید کرد؟
والدین باید توجه داشته باشند که توجه بیش‌ از حد به‌ ظاهر و گرایش به آرایش نمودن، تنها تحت تأثیر تغییر و تحولات دوران بلوغ نیست بلکه عواملی محیطی و تربیتی در بروز این مسئله، تأثیر بسیاری دارد. در حالی‌ که گرایش به زیبایی، تقریباً در تمام نوجوانان وجود دارد، چرا برخی از دختران ما تا این حد از لوازم‌آرایشی استفاده می‌کنند به‌ صورت که حتی از ظاهر طبیعی خود فاصله بسیاری می‌یابند. اینجاست که نقش تربیتی والدین خود را نشان می‌دهد.

بسیاری از رفتارها که در دوره نوجوانی خود را بروز می‌دهد، در سنین کودکی (به‌طور ناخودآگاه) برنامه‌ریزی می‌شود. برای مثال مادرانی که مهم‌ترین دغدغه زندگی‌شان رسیدگی به‌ ظاهر و آرایش لباس و صورتشان است، به‌ طور ناخودآگاه این پیام را به دختر خود می‌دهند که: «تنها ارزش زن، به زیبایی اوست.» از طرف دیگر مادرانی که اجازه می‌دهند دختران کوچکشان از لوازم‌آرایشی در حین بازی استفاده کنند و در این کار هیچ ممنوعیتی قائل نمی‌شوند، باید انتظار داشته باشند که در آینده دخترانشان به صورت افراطی از لوازم آرایشی استفاده کنند.

علاقه به آرایش کردن بچه‌ها را چگونه کنترل کنیم؟
تهیه اسباب‌بازی‌های مناسب 
والدین به‌ خصوص مادران اجازه ندهند کودکشان به وسایل شخصی آن‌ها مانند لوازم‌آرایشی و... نزدیک شده و استفاده نمایند. در برخی از عروسک‌های معروف خارجی مانند «باربی» مشاهده می‌شود که سری کامل لوازم‌آرایش و... از ابزارهای اصلی زندگی این عروسک‌هاست که دختران کوچک دائماً با آن مشغول و در حال بازی هستند؛ بنابراین به والدین توصیه می‌شود که در انتخاب اسباب‌بازی برای دختران کوچک خود دقت لازم را داشته باشند.

بالا بردن اعتمادبه‌نفس دختران
در بسیاری از موارد کمبود اعتمادبه‌نفس در دختران و زنان باعث افزایش تمایل آن‌ها به آرایش کردن نامتعارف می‌گردد چرا که به نظر می‌رسد این دسته از افراد به علت تصویر بدنی منفی که از خود دارند، سعی در پوشاندن این نقطه‌ضعف‌ها داشته و لذا به آرایش‌های افراطی روی می‌آورند. در این شرایط آشنا ساختن نوجوان باارزش‌های انسانی و زنانه و همچنین اصلاح الگوی فکری آن‌ها و آشنا ساختن نوجوان با الگوی موفق زنانه و دختران، از مهم‌ترین وظایف والدین به‌خصوص مادران به شمار می‌رود.

الگوی خوبی برای دخترتان باشید
سعی کنید زمانی که نیاز به آرایش کردن دارید دور از چشم دخترتان آرایش کنید و لوازم آرایش رنگارنگ و فریبنده را از روی میز آرایش خود جمع کنید و همیشه از زیبایی و لطافت طبیعی پوست دخترتان تعریف کنید و به او بگویید کسانی نیاز به آرایش دارند که دارای نقصی در صورت خود هستند و دلیل استفاده بزرگترها از لوازم آرایشی هم همین موضوع است. چون با بالا رفتن سن، پوست صورت دچار چین و چروک و یا لک می‌شود که برای پوشاندن آنها از لوازم آرایش استفاده میشود. 

آشنا کردن کودک از مضرات لوازم آرایشی 
به دختر خود توصیح دهید که در صورتی‌که خانمی استفاده از لوازم آرایشی را از سن کم آغاز کند ممکن است در سنین جوانی با مشکلات پوستی روبرو شده و پوست صورتش پیرتر از سایر همسالان خود به نظر برسد و یا سرب و دیگر ترکیبات استفاده شده در لوازم آرایشی ممکن است به سلامت او آسیب برساند.

جایگزین‌های مناسب لوازم آرایش
میز آرایشتان را پر از کش‌موهای رنگارنگ و گل‌سرهای زیبا در مدل‌های متنوع و جذاب کنید و با استفاده از آن‌ها موهای دخترتان را به مدل‌های کودکانه و فانتزی ببندید.

نقش پررنگ پدر 
ضمناً پدر برای دختر برخلاف پسرها نوعی «تأیید» است و روابط بین آن دو به‌ طور ناخودآگاه برای هر دو طرف اهمیت و برتری خاصی دارد. مهم این است که از این رابطه خاص استفاده کنید و سعی کنید از طریق همسرتان این رفتار دخترتان را کنترل نمایید مثلاً وقتی آرایش می‌کند پدرش بگوید: وقتی صورتت آرایش ندارد خیلی زیباتر هستی یا در شرایط عادی از ظاهر و زیبایی وی، از توانایی‌ها و استعدادهایی که دارد و... زیاد تعریف و تمجید شود.

امروزه بسیاری از مادران و پدران از شیطنت بسیار زیاد کودکانشان شکایت دارند. آنچه امروزه به صورت مداوم از والدین شنیده می شود این است که می گویند فرزندشان مرتب در حال حرکت و فعالیت است و نوعی حالت بی قراری و ناآرامی در او مشاهده می کنند.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از سیناپرس، برخی از این والدین از فقدان تمرکز حواس و ضعف درسی کودک نیز صحبت می کنند. در بسیاری از موارد آنها علت این فعالیت بیش از اندازه را نمی دانند و مرتب فرزندشان را مورد سرزنش قرار می دهند. حتی در مواردی بعضی از این کودکان مورد انتقاد و تنبیه بسیار زیاد از سوی والدین خود نیز قرار می گیرند.

این درحالیست که یکی از رایج ترین اختلالات دوران کودکی که توجه روان شناسان و روان پزشکان را به خود جلب کرده اختلال نقص توجه و بیش فعالی است.

نقص توجه و بیش فعالی، اختلالی عصبی-رشدی است که با سه ویژگی اصلی یعنی نقص توجه، بیش فعالی و تکانشگری توصیف می شود. این اختلال از شایع ترین اختلالات عصبی-رفتاری دوران کودکی است که بخش بزرگی از جمعیت جهان را مبتلا کرده است.

برای تشخیص اختلال نقص توجه و بیش فعالی، نشانه ها باید مزمن بوده و قبل از هفت سالگی و حداقل در دو موقعیت مشاهده شود.گفتنی است، اختلال نقص توجه و بیش فعالی 9 تا 4 درصد جمعیت دانش آموزان را در بر می گیرد.

تأثیر منفی این اختلال در حیطه های متفاوت زندگی (تحصیلی، شغلی و خانوادگی) باعث می شود تا تشخیص و درمان آن حائز اهمیت باشد و دارودرمانی اغلب راه درمان این افراد است. این در حالی است که 18 تا 28 درصد افراد پاسخ کافی به داروها نشان نمی دهند یا نمی توانند اثرات مضر داروها را تحمل کنند.

امروزه متخصصان معتقدند که برای رفع این نقصان درمان های جایگزین مورد نیاز است تا نشانه های باقی مانده را هدف قرار دهد و به افراد مهارت ها و راهبردهایی را بیاموزد تا با تخریب های کارکردی مقابله کنند.

از سویی، به دلیل تنوع مشکلات مربوط به بیش فعالی، به طور حتم امکان آن که یک نوع درمان، به تنهایی بتواند تمام الزامات درمانی این اختلال را پوشش دهد، وجود ندارد. به همین دلیل، متخصصان، اغلب راهبردهای درمانی متعددی را در ترکیب با هم اتخاذ می کنند تا هر یک جنبه متفاوتی از مشکلات روانی-اجتماعی کودک را مدنظر قرار دهند.

زمانی که هر یک از این درمان ها متوقف شوند، اغلب علایم اختلال به سطح پیش از درمان برمی گردند. بنابراین، رمز اثربخشی هر مداخله ای در تداوم آن در مدت زمانی طولانی است.

بازی های درمانی از قبیل شن بازی درمانی نوعی تکنیک روان درمانگری به شمار می رود که در آن کودک می تواند اشکال مینیاتوری را در یک جعبه شنی به گونه ای بچیند که جهان شنی خود را مطابق با ابعاد مختلف و واقعیت اجتماعی خود خلق کند.

شن بازی درمانی، نوعی طبیعت درمانی است و یک روش درمانی خلاق به شمار می رود و زبانی نمادین برای ارتباط است. استفاده از شن و نمادها، بازتاب معانی چندگانه ای را از خودآگاه و ناخودآگاه امکان ساخته است که به دنبال آن مسائل برای کودکان روشن، واضح و حل می شوند. پژوهش نشان می دهد، شن‌بازی درمانی می‌تواند به بهبود بیش‌فعالی و اضطراب در کودکان منجر شود.